KONTROL EDİCİ İLAÇLAR
İNHALE KORTİKOSTEROİDLER
Kortikosteroidler (kortizon) günümüzde astımın tedavisinde kullanılan en etkili ilaçlardır. Bu ilaçlar astıma bağlı
- Semptomların azalmasını sağlar
- Hava yollarındaki aşırı duyarlılaşmayı azaltır
- Hava yollarındaki iltihabi durumu önler
- Astım atak sıklığını ve şiddetini azaltır
- Yaşam kalitelerinde artış sağlar
Kontrol edici ilaçlarda tedavi etkinliğinin sağlanması için hasta uyumu son derece önemlidir. İlaçlar doktorun tavsiyesine uygun olarak sürekli ve uygun teknikle kullanıldığında etkisi görülür. Astım kontrolünün sağlanmasında yaşanılan sorunların büyük çoğunluğu tedavideki uyumsuzluklardan kaynaklanmaktadır.
Astım kontrolünü sağlayacak en düşük doza ulaşılmaya çalışılır. Düzenli aralıklarla kontrole gelinmesi ile doz azaltılması kontrol düzeyine göre yapılır.
Bu ilaçlar çok düşük dozlarda sadece akciğerlerimizde etki göstermektedirler. Özel tasarlanmış cihazlar içerisinde bulunur. Akciğerlere ulaşması için özellikle çocuklar aracı tüpler ile kullanmak zorundadır. Cihaz seçimi için çocuğun yaşı önemlidir.
Kortizonlu ilaçların kullanılması konusunda oldukça fazla çekinceler bulunmaktadır. Oysa uzun yıllardan beri yapılan bilimsel çalışmalarda hastaların endişe ettiği yan etkiler gözlemlenmemiştir.
Kortizonlu ilaçları yan etkileri konusunda hastalar yine de dikkatli olmalıdırlar.
İnhaler kortikosteroidler;
- Ağız içerisinde ve bazen boğaza kadar yayılan pamukçuğa neden olabilir
- Ses kısıklığı yapabilir
- Tahrişe bağlı öksürüğe neden olabilir
Aracı cihaz kullanımı, ağızın su ile çalkalanması ve gargara yapılması ile önlenebilir
inhale kortikosteroidler’in çocuklarda boy uzaması üzerine olumsuz etkileri gösterilememiştir. Uzun süre bu ilaçları kullanan çocuklar beklenen boy uzunluğuna ulaşmışlardır.
Ancak bu ilaçların sistemik yan etkileri doza bağlı olarak görülebilir. Yüksek doz kullanıldığında ciltte incelmeler, morarmalar, böbrek üstü bezinin baskılanması ve kemiklerde mineral yoğunluğunda azalmaya neden olabilir. Yan etkiler daha çok gelişi güzel ilaç kullanan hastalarda görülmekte, iyi bir hekim-hasta işbirliği ile önlenebilmektedir.
Unutmayın!
Astım kronik bir hastalıktır. İnhale steroidler hastalığı kontrol etmede en etkili ilaçlardır. Tedavi konusundaki çekincelerinizi tek başına değil, hekiminizle sağlayacağınız iyi bir iletişim ile aşmaya çalışın.
LÖKOTRİEN ANTAGONİSTLERİ
Lökotrienlerin etkisini reseptör düzeyinde engelleyen ilaçlardır. Etkisi inhale steroidlere göre daha azdır. Yine de lökotrien antagonistleri
- Astım semptomlarında azalma
- Astım atak sıklığında azalma
- Akciğer fonksiyonlarında düzelme
- Hava yollarındaki iltihabi durumda azalma sağlar.
Bu ilaçlar hafif astımı olan hastalarda, aspirine duyarlı bazı astımlılarda da inhaler sterodilere ek olarak kullanılabilir. Daha ağır astımı olan hastalarda tek başına kullanılması tavsiye edilmez. İnhaler steroidler ile birlikte kullanılabilir.
Yine egzersizin tetiklediği bronkokonstrüksiyon gelişen hastalarda kullanılabilir
Bu ilaçların kullanımı kolay ve iyi tolere edilmektedir.
UZUN ETKİLİ İNHALER BETA-2 AGONİSTLER
Formoterol ve salmeterol gibi uzun etkili beta2-agonistler hava yolundaki iltihabi durum üzerine etkisi olmadığı için tek başına kullanılmamalıdır. İnhaler steroidler ile birlikte kullanılması en yüksek etkiyi gösterir. Bu ilaçların inhaler steroidlere eklenmesi ile
- Gece ve gündüz semptomlarında azalma,
- Atak sayısında azalma,
- Akciğer fonksiyonlarında düzelme,
- Astım kontrolünün daha hızlı sağlanmasına yardımcı olur.
Bu iki ilacın kombine edilmiş hali tedaviye sunulmuştur. Hastanın tedaviye uyumu ve beklenen klinik etki daha kolay sağlanmaktadır.
Unutmayın!
Bu ilaç tek başına kullanılmamalıdır. Klinik olarak fayda görmeniz astımınızın kontrol altında olduğunu göstermez. Sadece semptomlarınızı baskılamış sorunu daha da büyütmüş olursunuz.
SİSTEMİK (ORAL) STEROİDLER
Ağır ve kontrol altına alınamayan astımlı hastalarda iki haftadan daha uzun süreli oral steroid tedavisi gerekebilir. Bu süreç içerisinde yan etkileri azaltan önlemler alınmalıdır.
Yan etki olarak osteoporoz, hipertansiyon, diyabet, hipotalamo-hipofizer-adrenal aksın baskılanması, obezite, katarakt, glokom, deride cilt altında çatlaklar ve deri incelmesi, kolay morarma ve kas zayıflığıdır. Uzun süreli sistemik steroid kullanan astım hastaları osteoporoz açısından önleyici tedavi almalıdır.
ANTİ-IGE
Anti-IgE inhaler steroidler ile kontrol altına alınamayan ağır alerjik astımı olan hastalarda kullanılabilir. Hastanın kılavuzlara göre aldığı tedaviye ek olarak başlandığında astım kontrolünün sağlanmasında, atak sayılarında azalmasında etkili olduğu gösterilmiştir. Halen 12 yaş üzerinde kullanılırken belirli kriterler sağlandığında 6 yaş üzerinde kullanımı FDA tarafından onaylanmıştır.
Yan etki olarak ciddi anafilaktik reaksiyonlar nadiren bildirilmiştir.